ภาพอุบัติเหตุจากปืนลั่นเข้าใส่ผู้สื่อข่าวเสียชีวิต ในระหว่างพิธีปิดงาน SAREX 2006 จ.พิษณุโลก
ก่อนที่เราจะเริ่มเขียนบทความ เกี่ยวกับการยิงปืนและอุปกรณ์ปืน สิ่งสำคัญที่จำเป็นต้องพูดถึง อันดับแรก คือ ความปลอดภัยในการเรียนยิงปืน การยิงปืนมีหลากหลายประเภท เช่น การยิงปืนเพื่อการกีฬา, การยิงปืนเพื่อป้องกันตัว ในภาวะฉุกเฉิน และการยิงปืนเชิงยุทธวิธี ซึ่งมีกฎของความปลอดภัยในการเรียนที่แตกต่างกัน บางครั้งอาจทำให้เกิดความสับสนกับผู้เรียน
อย่างที่หนึ่ง การยิงปืนเพื่อการกีฬา จะมีกฎความปลอดภัยพื้นฐาน 3 ข้อ ซึ่งออกโดย United States NRA (National Rifle Association)
- ข้อ 1. เล็งปืนไปในทิศทางที่ปลอดภัยเท่านั้น
- ข้อ 2. ห้ามเอานิ้วเข้าโกร่งไก จนกว่าจะพร้อมยิง
- ข้อ 3. ห้ามบรรจุกระสุนใส่ปืน จนกว่าจะพร้อมยิง
แต่ในความเป็นจริงกฎ 3 ข้อนี้ ใช้ได้ดีในการแข่งขันยิงปืน หรือการยิงปืนเพื่อการแข่งขันเชิงกีฬา แต่ในสถานการณ์จริง กลับใช้ไม่ค่อยดีเท่าที่ควร กฎข้อที่มีปัญหาชัดเจนที่สุด คือ กฎข้อ 3 “ห้ามบรรจุกระสุนจนกว่าจะพร้อมยิง” คำว่า “พร้อมยิง” ไม่สามารถให้คำนิยามได้ชัดเจน ว่าเมื่อไหร่คือพร้อมยิง
ในการแข่งขันยิงปืน ผู้จับเวลาหรือกรรมการ จะเป็นคนบอกให้ “พร้อมยิง” โดยที่นักกีฬาทุกคนจะเข้าใจคำนี้ แต่ในกรณีที่คุณอยู่นอกสนามยิงปืน ใครจะตัดสินใจว่า พร้อมหรือไม่พร้อม และคนพกอาวุธทุกคน ก็คงมีการตัดสินใจต่างกันในสถานการณ์ที่ต่างกัน ความสับสนและไม่ชัดเจนนี้เอง ทำให้กฎข้อนี้ดูคลุมเครือและอันตราย
โดยปกติแล้วการ ยิงปืนในประเทศไทย จะทำในลักษณะ “Cold” range หมายความว่า ปืนจะถูกบรรจุกระสุน ต่อเมื่อจะทำการยิงเท่านั้น การฝึกอีกประเภทเรียกว่า “Hot” range หมายถึงปืน จะบรรจุกระสุนและใส่ไว้ในซองปืนตลอดเวลาการเรียน ซึ่งการฝึกประเภทนี้ จะเป็นการปฏิบัติทั่วไป ในการฝึกยิงปืนทางยุทธวิธี และการยิงปืนเพื่อป้องกันตัวในภาวะฉุกเฉิน เหตุผลที่ทำอย่างนั้น เพราะต้องฝึกให้ผู้เรียนคุ้นเคยกับสถานการณ์จริง ซึ่งปืนจะบรรจุลูกเสมอ
เหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น หากเพื่อนของผู้เรียน เข้ามาร่วมฟังการสอน โดยที่ไม่รู้ว่าเป็นการสอน “Hot” range และคิดว่าปืนไม่มีลูก เพราะยังไม่ได้พร้อมยิง เหตุอันตรายที่ไม่คาดคิด อาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ทำให้การฝึกนั้น ไม่ปลอดภัยอีกต่อไป ด้วยเหตุนี้เอง จึงได้มีการพัฒนาความปลอดภัย เป็นทางเลือกใหม่และใช้อย่างแพร่หลาย ในหลักสูตรการยิงปืนทางยุทธวิธี ในประเทศสหรัฐอเมริกา กฎความปลอดภัยใหม่นี้ ถูกพัฒนาขึ้นโดยบิดาแห่งการยิงปืนสมัยใหม่ Jeff Cooper กฎใหม่ 4 ข้อนี้ ช่วยลดความเสี่ยง ที่อาจเกิดขึ้นได้ จากกฎการยิงปืนของ NRA
- ปืนทุกกระบอกมีกระสุน
- เล็งปืนไปทางที่ปลอดภัยเท่านั้น ห้ามเล็งใส่คน
- ห้ามเอานิ้วเข้าโกร่งไกปืน จนกว่าจะพร้อมยิง(ศูนย์จับอยู่บนเป้า)
- เช็คให้มั่นใจก่อนทำการยิง ว่าด้านหน้าและด้านหลังเป้าหมาย ปลอดภัย
กฎใหม่นี้ ทำให้เกิดความชัดเจนและปลอดภัยยิ่งขึ้น
กฎข้อที่ 1 ลดความเสี่ยงในเรื่องว่า ปืนมีหรือไม่มีลูกบรรจุอยู่ โดยให้นึกอยู่เสมอว่า ปืนทุกกระบอกมีลูกพร้อมยิง เพราะฉะนั้นทุกครั้งที่จับปืน ให้เช็คทุกครั้ง ถ้ามีใครบอกว่าปืนไม่มีลูก ให้เช็คทุกครั้ง หรือถ้ามีใครเคลียร์ปืนแล้วส่งให้คุณ ให้เช็คซ้ำอีกครั้งหนึ่ง และให้ปฏิบัติเช่นนี้จนเป็นนิสัย จำไว้เสมอว่า ปืนทุกกระบอกมีลูก เช็คด้วยตัวเองทุกครั้ง เพื่อความปลอดภัยของตัวคุณและคนรอบตัว
กฎข้อที่ 2 ในขณะที่คุณถือปืน ห้ามเล็งปืนไปในทิศทางที่ไม่ปลอดภัย ในการทำการยิง เช่น ทางที่มีคนยืนอยู่ หรือเล็งใส่ตัวเอง เพราะอุบัติเหตุสามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ความบกพร่องของกลไกของตัวปืน ก็เป็นส่วนที่ต้องระวัง บางครั้งปืนที่ไม่ได้ถูกดูแลรักษามาเป็นอย่างดี อาจลั่นได้โดยที่เราไม่ได้เหนี่ยวไกปืนด้วยซ้ำ ในกรณีที่อุบัติเหตุอย่างนี้เกิดขึ้น ให้มั่นใจว่าคุณไม่ได้เล็งไปในทิศทาง ที่ไม่ปลอดภัย
กฎข้อที่ 3 มักจะพบเห็นการละเมิดกฎข้อนี้ได้บ่อย โดยเฉพาะผู้ที่ไม่ได้ผ่านการอบรมหลักสูตรยิงปืน การที่ไม่เอานิ้วเข้าไปในโกร่งไกนั้น เป็นเรื่องที่ควรปฏิบัติทุกครั้งที่จับปืน โดยเฉพาะในกรณีที่ ต้องใช้ปืนในสถานการณ์ที่มีความเครียดสูง หรือมีเสียงรบกวนระหว่างการใช้งาน ควรจำไว้เสมอว่า ถ้าศูนย์ปืนยังไม่ได้จับไปที่เป้า หมายความว่าท่านพร้อมที่จะยิง อย่าเอานิ้วเข้าในโกร่งไก
กฎข้อที่ 4 ถูกเพิ่มเข้าไป ในกฎความปลอดภัยของการใช้ปืน คุณต้องมั่นใจในความปลอดภัยของเป้า ที่คุณจะยิง และด้านหลังของเป้า อย่าคิดเอาเองว่าเป้าที่คุณยิง จะหยุดลูกกระสุนได้ มีหลายกรณีที่กระสุนลูก 9 มม. ยิงทะลุร่างกายของคน ไปถูกคนที่อยู่ด้านหลัง เช่นเดียวกับที่กระสุน สามารถยิงทะลุกำแพงได้เช่นกัน นั่นเป็นสิ่งสำคัญ ที่คุณต้องระวังก่อนทำการยิง
หลายครั้งที่การเรียนยิงปืนบางสำนัก จะเห็นการละเลยกฎข้อ 1,2,3 หรือ ทั้ง 4 ข้อ อยู่เป็นประจำ เช่น นักเรียนเล็งปืนเข้าหากัน หรือนักเรียนเล็งปืนไปทางผู้ฝึกสอน บางหลักสูตรปืนยาว ยิงข้ามกำแพง โดยที่ไม่คำนึงถึงความปลอดภัย ของสิ่งที่อยู่ด้านหลังกำแพง และนักเรียนในชั้นเรียนหยิบปืนขึ้นมาดู โดยไม่ได้เช็คปืนด้วยตนเอง พฤติกรรมต่างๆเหล่านี้ อาจก่อให้เกิดอันตราย ต่อตนเองและผู้อื่น หากเราไม่นึกถึงกฎความปลอดภัย
หลักสูตรการยิงปืนขั้นพื้นฐาน โอกาาสในการเกิดการบาดเจ็บอาจมีน้อยกว่า เมื่อเทียบกับหลักสูตรการยิงปืนชั้นสูง เหตุผลเพราะปืน จะโหลดลูก เฉพาะเวลาที่จะทำการยิงเท่านั้น และผู้ฝึกสอนก็จะระแวดระวัง ในทุกขั้นตอนของการเรียนค่อนข้างดี แต่ในหลักสูตรการยิงปืนชั้นสูง (Advance Shooting) ความเสี่ยงจะสูงกว่ามาก เพราะฝึกสอนกันในแบบ hot range ซึ่งปืนจะบรรจุลูก และพร้อมจะลั่นได้ตลอดเวลา การฝึกจะมีรูปแบบที่ซับซ้อนมากกว่า เช่น การเคลื่อนตัวยิง โดยบางครั้งต้องเคลื่อนตัวผ่านด้านหน้า และหลังของเพื่อนร่วมชั้น โดยที่พร้อมยิงเป้าหมายไปด้วย ยิ่งหลักสูตรยิงปืนในสภาพแสงน้อย (Night firing) จะยิ่งเป็นเรื่องยากต่อผู้ฝึกสอน ในการตรวจสอบความปลอดภัยในชั้นเรียน นักเรียนต้องมีความตระหนักถึงความปลอดภัยด้วยตัวเอง
ไม่ว่าคุณกำลังคิดจะเรียนยิง หรือเรียนมาแล้วหลายหลักสูตรก็ตาม เรามาช่วยกันทำให้การเรียนยิงปืน เป็นเรื่องของความปลอดภัย โดยช่วยกันปฏิบัติตามกฎ โดยเคร่งครัดกันนะครับ
